ما این راهنما را گردآوری کرده‌ایم تا همه چیزهایی را که باید در مورد یک CPU بدانید به شما بگوییم، این اطلاعات به شما کمک زیادی می‌کند تا هر زمان که به دنبال خرید یک رایانه جدید در آینده هستید، با خیال راحت خرید کنید.
CPU چیست؟
CPU، واحد پردازش مرکزی (یا به سادگی پردازنده) تراشه اصلی در یک کامپیوتر است که مسئول انجام تمام وظایف است. طبق دستورالعمل هایی که توسط برنامه های در حال اجرا بر روی آن رایانه داده می‌شود، وظیفه دارد به همه اجزای دیگر رایانه بگوید که چه کاری انجام دهند.
در واقع، CPU در بسیاری از انواع دستگاه ها جدا از رایانه وجود دارد. اگر چیزی بتواند برنامه ها را اجرا کند، به احتمال زیاد CPU خواهد داشت. به عنوان مثال، هر گوشی هوشمندی و هر تلویزیون هوشها دارای CPU هستند.
در رایانه‌های مدرن و به‌ویژه در گوشی‌های هوشمند، CPU ممکن است روی همان تراشه فیزیکی مانند سایر اجزا قرار گیرد. اکثر CPU های رایانه های مدرن یک تراشه را با لوازم الکترونیکی گرافیکی رایانه به اشتراک می گذارند (که تعیین می کند چه چیزی محتوایی روی مانیتور شما ظاهر شود).
در گوشی‌های هوشمند و تبلت ها، تراشه حاوی این قطعه ممکن است تماس‌های تلفنی، Wi-Fi، GPS و بسیاری موارد دیگر را نیز مدیریت کند. چنین تراشه چند منظوره ای به عنوان SoC (سیستم روی یک تراشه) شناخته می شوند.
CPU کجا قرار می گیرد؟
در یک کامپیوتر، CPU در قلب سیستم قرار دارد و در روی مادربرد قرار می گیرد. اگر صفحه کناری را از روی رایانه رومیزی خود بردارید، نمی توانید آن را ببینید، زیرا در زیر یک فن خنک کننده پنهان می شود – CPU جزء قدرتمندی است و بدون خنک کننده مناسب بسیار داغ می شود.
در رایانه های رومیزی، پردازنده و خنک کننده به گونه ای طراحی شده اند که به راحتی قابل جدا شدن هستند. این معنی این است که جایگزینی یک پردازنده یک فرآیند نسبتا ساده است. البته این بدان معنا نیست که یک پردازنده را می توان به راحتی با یک مدل قدرتمندتر تعویض کرد، زیرا CPU باید با مادربرد سازگار باشد.
اغلب اوقات، اگر قصد ارتقاء CPU را دارید که یک یا دو سال جدیدتر از پردازنده فعلی شما است، باید یک مادربرد جدید نیز تهیه کنید. از سوی دیگر، در لپ‌تاپ‌ها، حذف CPU و خنک‌کننده به همان اندازه غیرممکن است. امکان تغییر مادربرد نیز وجود ندارد، بنابراین بهتر است لپ‌تاپ‌ها را غیرقابل ارتقا در نظر بگیرید.
چه نوع CPU را باید تهیه کنیم؟
اگر به دنبال ارتقاء قدرت عملکرد رایانه رومیزی خود هستید، خرید یک CPU جدید ارزشی قابل توجه دارد. البته، اینکه کدام CPU را باید بخرید بستگی به نوع حجم کاری دارد که قصد دارید به رایانه خود بدهید.
اکثر مردم با پردازنده Intel یا AMD کاملاً آشنا هستند. برای کارهای اولیه نظیر مرور وب، پردازنده Intel Core i3 یا AMD Ryzen 3 گزینه مناسبی است. برای اهدافی مانند بازی، شما می توانید یک پردازنده i5/i7 یا Ryzen 5/7 را تهیه نمایید، در حالی که کسانی که می خواهند کار های پیچیده ای مانند ویرایش ویدیوی ۴K و انیمیشن را انجام دهند، به طور بالقوه باید به Intel i9 یا پردازنده Ryzen 9 فکر کنند.
همچنین مهم است که تاریخ و مدل تولید یک پردازنده را در نظر بگیرید. AMD وارد نسل Ryzen 5000 خود شده است، در حالی که اینتل به تازگی سری پردازنده های دسکتاپ نسل یازدهم اینتل Core (معروف به Rocket Lake) را منتشر کرده است. شما نباید تراشه ای بخرید که خیلی قدیمی است، زیرا ممکن است این قدیمی بودن کارایی لازم برای کارهای مدرن و نیاز روز را نداشته باشد، با جستجوی تراشه ای از دو نسل قبل تر از نسل پیشرو، گزینه های ارزشمندی را پیدا خواهید کرد.
توصیه شده است قبل از خرید یک محصول اینچنینی جدید، بعضی ویژگی ها را مجددا بررسی کنید یا حتی راهنما های خریدی مانند بهترین پردازنده اینتل و بهترین پردازنده‌های بازی را بررسی کنید. برگه مشخصات می تواند اطلاعات زیادی در مورد یک پردازنده به شما بدهد، اما تصویر کاملی از عملکرد زمان واقعی را نشان نمی دهد.
پردازنده در یک کلام:
تفاوت زیادی در عملکرد محاسباتی بین مدل های مختلف پردازنده وجود دارد. تولیدکنندگان رایانه شخصی و لپتاپ وقتی سعی می‌کنند رایانه‌ای را به شما بفروشند، سه چیز را در موارد بازاریابی خود به کار می‌برند: سرعت کلاک ساعت پردازنده، هسته‌ها و رشته‌های آن!
ما قصد داریم تا خلاصه ای کاربردی و مختصر از رایج‌ترین اصطلاحات CPU را ارائه کنیم که توضیحات مختصری برای هر یک ارائه می‌دهد:
کلاک ساعت:
سرعت کلاک ساعت بر حسب گیگاهرتز بیان می‌شود و نشان دهنده این است که یک پردازنده در هر ثانیه چند محاسبه را می‌تواند انجام دهد. هر چه این عدد بیشتر باشد، محاسبات بیشتری انجام می‌شود. این خود زمانی است که یکی از مهمترین ملاحظات برای عملکرد بازی است.
هسته:
سرعت پردازش داده ها توسط یک پردازنده نیز تحت تأثیر تعداد هسته های آن است. هر هسته اساسا به خودی خود یک پردازنده کوچکتر است. بسیاری از برنامه‌ها نوشته شده‌اند تا چندین هسته بتوانند همزمان بر روی پردازش داده‌های مورد نیاز برنامه کار کنند، نتیجه این پروژه این بود که سرعت اجرای برنامه را به شدت افزایش یافته است.
CPU های مدرن حداقل دو هسته دارند که بسیاری از آنها دارای چهار، هشت و یا تعداد بیشتری رشته یا نخ هستند. داشتن چندین هسته مطمئناً سرعت شما را افزایش می دهد، اما این به نوع برنامه ای که اجرا می کنید بستگی دارد: یک پردازنده چهار هسته ای می تواند برخی از وظایف مانند ویرایش ویدیو را تقریباً کمی کمتر از دو برابر سریعتر از یک تراشه دو هسته ای انجام دهد. اما اضافه کردن بیش از چهار هسته لزوما عملکرد بازی را بهبود نمی بخشد.
رشته یا Thread:
یک Threads در اصل یک نسخه مجازی از یک هسته CPU است که به کارآمدتر کردن عملکرد پردازنده کمک می کند. این روزها، پردازنده های AMD و اینتل معمولاً دو رشته در هر هسته دارند، اما این قاعده همیشه درست نیست.
همانند هسته‌ها، داشتن تعداد رشته‌های بالا نیز در زمانی که رایانه شما چند کاره است یا با پردازش های سنگین سروکار دارد، مهم است. پردازنده های رده بالای AMD Ryzen معمولاً تعداد هسته‌ها و رشته های بالایی دارند، بنابراین اگر تعداد هسته ها و رشته های بالا در اولویت هستند، ارزش رشته بیش از پیش حس خواهد شد.
نکات اضافی راجع به CPU ها:
پردازنده Desktop:
جدیدترین پردازنده های دسکتاپ اینتل Rocket Lake نام دارند، در حالی که سری جدید AMD سری پردازنده Ryzen 5000 نام دارند. همانند لپتاپ ها، محدوده پردازنده های دسکتاپ پیچیده است. نکته اصلی که باید به خاطر بسپارید این است که علیرغم تفاوت در طراحی، پردازنده‌های اینتل و AMD عملکرد تقریباً مشابهی نسبت به قیمت دارند.
البته گفته می شود هنوز تفاوت های قابل توجهی وجود دارد. پردازنده‌های اینتل معمولاً بر روی سرعت فرکانس CPU تمرکز می‌کنند و به طور کلی برای سیستم‌های بازی شرایط خوبی را فراهم می کنند. AMD هر سال سرعت فرکانس خود را بهبود می‌بخشد، اما جذابیت اصلی تراشه‌های رایزن تعداد هسته‌ها و رشته‌های بزرگ است که منجر به عملکرد بی‌نظیر چند رشته‌ای این دست از محصولات می شود.
پردازنده لپتاپ:
Intel: محصولات این شرکت طیف گسترده‌ای از پردازنده‌های تلفن همراه را توسعه می‌دهد، از پردازنده‌های m3 که معمولاً در کروم‌بوک هایی با کارایی پایین تر یافت می‌شوند تا تراشه‌های Core i9 Intel که می‌توانند به سیستم های بازی و تولید محتوای تصویری با کیفیت کمک کنند. اینتل همچنین اخیراً پردازنده‌های Lakefield اینتل را راه‌اندازی کرده است که در دستگاه‌های سبک و جمع‌وجور مانند Galaxy Book S کاربرد دارند. با این حال، اکثر لپتاپ هایی که می‌بینید دارای یک پردازنده اینتل هستند.
AMD: نزدیکترین رقیب اینتل این کمپانی است و همچنین طیف گسترده ای از CPU های موبایل را ارائه می دهد. AMD تراشه‌های سری C و Athlon را ارائه می‌کند که مخصوص کروم‌بوک‌ها طراحی شده اند. تراشه رایزن در لپتاپ های پیشرفته‌تر، از سیستم های قدرتمند قابل حمل گرفته تا سیستم های قدرتمند بازی، یافت می شوند. پردازنده های موبایل AMD هنوز کمتر از پردازنده های اینتل رایج هستند، اما در سال های اخیر به عنوان یک مصرف کننده به طور جدی تحت تأثیر عملکرد و کارایی باتری Ryzen قرار گرفته‌ایم.
